Projekty
„Digitalizacja i udostępnienie w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji: Polskie serie literackie w XIX wieku.”
Zbiory Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego obejmują wiele publikacji XIX-wiecznych, pochodzących z czasu rozkwitu rynku wydawniczego, kiedy to dzięki upowszechnieniu umiejętności czytania i coraz tańszym technikom powielania druku, książka stała się dostępna szerokiemu gronu odbiorców. Wówczas pojawiły się pierwsze serie literackie. Wiele z nich znajduje się w zbiorach Biblioteki UŁ.
Pierwszą polską serią literacką gromadzoną w Bibliotece UŁ, a wydaną pod zaborami z inicjatywy Tadeusza Mostowskiego, był cykl „Wybór Pisarzów Polskich” (Warszawa, 1803-1808), zawierający najwybitniejsze dzieła wielkich twórców antyku, epoki staropolskiej i stanisławowskiej oraz utwory klasyki polskiej. Stanowił on model literackiej serii wydawniczej, na której wzorowano kolejne. Do najbardziej znaczących serii literackich tego okresu należą: „Biblioteka Mrówki” (Lwów, 1869-1901), „Biblioteka Narodowa” (Lwów, 1868-1872), „Biblioteka Polska” (Kraków, 1875-1895), „Biblioteka Zapomnianych Poetów i Prozaików Polskich XVI-XVIII Wieku” (Warszawa, 1886-1938), „Biblioteka Klasyków Polskich” (Lwów, 1882-1883) i „Biblioteka Pisarzów Polskich” (Kraków, 1889-1939). Istotnym czynnikiem kształtującym tożsamość narodową i wiedzę o świecie Polaków były wydawnictwa emigracyjne, które z uwagi na cenzurę stanowiły jedyne źródło literatury patriotycznej. Przykładem może być „Biblioteka Kieszonkowa Klasyków Polskich” wydawana przez J.N. Bobrowicza (Lipsk, 1834-1853) oraz „Biblioteka Ludowa Polska” wydawana przez W. Mickiewicza (Paryż, 1866-1871).
W trakcie realizacji Projektu, ze względu na zły stan zachowania wielu druków, najpierw dokonano ich napraw konserwatorskich oraz poddano odkażeniu w komorze fumigacyjnej. Następnie skatalogowano publikacje w katalogu elektronicznym Biblioteki i przekazano je do digitalizacji. Otrzymane bezstratne pliki TIFF z obrazami stron zmagazynowane zostały jako macierz archiwalna, która jest dostępna tylko w Bibliotece. Pliki zostały przekonwertowane do formatu DJVU w celu umieszczenia w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego, dostępnej pod adresem.
Zważywszy na naukowe i historyczne znaczenie druków, ich znaczną poczytność oraz w wielu przypadkach zły stan zachowania, konserwacja, skatalogowanie i digitalizacja posłużyły ich ochronie i zabezpieczeniu. Działania podjęte w ramach Projektu w znaczący sposób ułatwiły dostęp do zbiorów wszystkim zainteresowanym.
„Digitalizacja i udostępnienie w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji: Historia kina światowego na XX-wiecznych drukach ulotnych.”
Projekt pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji: Historia kina światowego na XX-wiecznych drukach ulotnych.” dofinansowany w ramach umowy 528/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Przedsięwzięcie to obejmowało konserwację, opracowanie, digitalizację oraz umieszczenie materiałów w Bibliotece Cyfrowej UŁ.
Zbiory Sekcji Dokumentów Życia Społecznego Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego gromadzą wiele materiałów związanych z kinematografią i filmami. Obok publikacji książkowych i bogatej kolekcji plakatów filmowych (m.in. Polska Szkoła Plakatu), niezwykle interesującą pozycją są druki reklamujące filmy.
Jest to kolekcja 1200 ulotek, wydanych w latach 1920-1980, z pojedynczymi egzemplarzami wykraczającymi poza te ramy czasowe. Dotyczą filmów zagranicznych (USA, Niemcy, Francja, Włochy), jak i produkcji polskich. Treść ulotek obejmuje, oprócz podstawowych danych (tytuł, reżyser, producent), także obsadę i niekiedy zarys fabuły filmu, oraz kadry filmowe. Za przykłady cennych egzemplarzy można uznać programy do filmów:
-
„Ordynat Michorowski” - wydany w 1937 r. przez warszawski Dom Prasy S.A., zawierający dane o szerokiej obsadzie aktorskiej (m.in. Kazimierz Junosza-Stępowski, Mieczysława Ćwiklińska) i obsłudze technicznej reż. Henryk Szaro), oraz zestaw 38 małych kadrów z planu filmowego.
-
„Pani minister tańczy” – także z roku 1937, wydany nakładem Domu Prasy S.A., oprócz kilkunastu fotografii zawierający teksty piosenek wykorzystanych w filmie. Ciekawostką jest ujęcie w ulotce „produkt-placementu”,czyli wymienienie sponsorów mebli, ubrań, samochodów oraz innych rekwizytów wykorzystanych w filmie.
-
„Okno na podwórze” – klasyka w reżyserii Alfreda Hitchcocka z 1954 r. z Jamesem Stewartem i Grace Kelly w rolach głównych, wydany przez Centralę Wynajmu Filmów. Oprócz podstawowych danych o obrazie, zawiera także notatkę o reżyserze i odtwórcach głównych ról.
Druki te posiadają cechy dokumentów o charakterze reklamowym i częściowo informacyjnym. Stanowią one znakomite źródło informacji dla prac dotyczących filmoznawstwa, studiów historycznych z zakresu kinematografii (polskiej, europejskiej i światowej), badań biograficznych (filmografia poszczególnych aktorów), jak i prac o tematyce społeczno-politycznej (np. międzywojenni polscy aktorzy pochodzenia żydowskiego: Ina Benita, Nora Ney i inni). Dokumentują także dorobek światowych koncernów branży filmowej (Metro-Goldwyn-Meyer, Paramount, UFA, polskie: Sfinks, Leo Film, Feniks, Falanga itp.).
Opracowanie i zdigitalizowanie tych materiałów jest dopełnieniem prac już przeprowadzonych w BUŁ, które obejmowały udostępnienie cyfrowych kopii kolekcji 2000 plakatów filmowych wraz z pełnym opisem bibliograficznym. Jest także przedsięwzięciem pionierskim, nie mającym precedensu w żadnych zbiorach bibliotecznych w Polsce. Plakaty filmowe razem z drukami reklamowymi filmów, tworzą jedyną w Polsce tak zasobną i komplementarną bazę tego typu materiałów. Szerokie udostępnienie takiej bazy czytelnikom, stanowi dla nich znakomite i wyjątkowe w skali kraju źródło wiedzy. Jest to także wyjątkowa praca pod względem opracowania bibliograficznego, ponieważ dopiero w ostatnich latach opracowany został wzór normy dla dokumentów życia społecznego.
"Digitalizacja i udostępnienie w Internecie katalogu czasopism i przedmiotowego wszystkim zainteresowanym."
"Digitalizacja i opracowanie kolekcji: Łódzka szkoła plakatu w opozycji do propagandy, reklamy i kultury na plakatach z okresu PRL."
"Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki"
"Digitalizacja i konserwacja gazet polskojęzycznych wydanych do 1900 r."
"Digitalizacja unikatowej kolekcji inkunabułów z XV wieku"
"Polska szkoła plakatu na plakacie filmowym w latach 1947-1989"
"Digitalizacja unikatowych druków wydanych przez Franciszka Cezarego w XVII wieku"
"Digitalizacja unikatowych druków, polonika z XVI-XVII wieku"
"Digitalizacja unikatowych druków periodycznych ukazujących się do 1945 roku na terenie Łodzi"
"Digitalizacja unikatowych dokumentów administracji RP i PRL w latach 1945-1970"
