"Cenne pommeranica i prussica pierwszego półwiecza XVII stulecia w zbiorach Biblioteki UŁ"

W ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Biblioteka UŁ otrzymała dofinansowanie ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do projektu Cenne pommeranica i prussica pierwszego półwiecza XVII stulecia w zbiorach Biblioteki UŁ, realizowanym we współpracy z Instytutem Filologii Germańskiej UŁ i Uniwersytetem w Gießen. Projekt zajął 7 miejsce na liście rankingowej i 2 miejsce pod względem wysokości dofinansowania na 41 wniosków pozytywnie ocenionych.  

Projekt obejmuje druki pommeraniców i prussiców wydanych do 1650 roku. Kolekcja zawiera 400 woluminów: 

• Prussica są zróżnicowane pod względem tematycznym: literatura religijna, teologiczna na poziomie akademickim, literatura klasyczna, piękna, podróżnicza, dworska i okolicznościowa, słowniki, druki faktograficzne, materiały źródłowe do dziejów Świętego Cesarstwa Rzymskiego, nauki ścisłe - chemia, matematyka, biologia oraz medycyna. 

• Wśród pommeraniców znajdują się druki ze Schloss Plathe, wydawane w Szczecinie, Greifswaldzie i Kołobrzegu, spod pióra osób związanych z Pomorzem, dotyczące dziejów księstwa darłowskiego i zjednoczonego Księstwa Pomorskiego oraz książąt i biskupów pomorskich.

Ze względu na wyjątkowy charakter projektu planowane prace podzielono na trzy etapy: 

1. Opracowanie druków w centralnym katalogu polskich bibliotek naukowych (NUKAT) i elektronicznym systemie bibliotecznym (SYMPHONY). 

2. Digitalizacja materiałów. 

3. Popularyzacja wiedzy o kolekcji. 

Kolekcja Prussica: 

• Zawiera druki, które wyszły z oficyn znajdujących się na terenach dawnych Prus i w większości pochodzą one z Biblioteki Królewskiej w Berlinie, z Biblioteki Gimnazjum w Królewcu oraz Görlitz-Lübeck Stiftung. 

• Są one zróżnicowane pod względem tematycznym począwszy od literatury religijnej, teologicznej na poziomie akademickim, poprzez literaturę klasyczną, piękną, podróżniczą, dworską i okolicznościową, słowniki, po druki faktograficzne, materiały źródłowe do dziejów Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a na naukach ścisłych takich jak chemia, matematyka, biologia, medycyna kończąc.

Kolekcja Pommeranica: 

• znajdują się tu druki ze Schloss Plathe, wydawane w Szczecinie, Greifswaldzie i Kołobrzegu, spod pióra osób związanych z Pomorzem, dotyczące dziejów księstwa darłowskiego i zjednoczonego Księstwa Pomorskiego (kroniki, statuty, prawa, edykty, korespondencje, druki okolicznościowe i dedykacje) oraz książąt i biskupów pomorskich (Jan Fryderyk, Bogusław XIII, Bogusław XIV, Barnim X, Filip II, Franciszek I). 

Bogaty księgozbiór medyczny z tego okresu to przede wszystkim prace lekarzy, albowiem cieszyły się one ogromnym zainteresowaniem i ponadto niekiedy wkraczały w inne dziedziny nauk ścisłych, takich jak chemia, matematyka, biologia czy przyrodoznawstwo. Wśród nich można wskazać dzieła takich autorów jak: Johann Agricola (1496-1570), Christoph Heinrich Ayrer, Michael Bapst (1540-1603), Carolus Battus, Hermann Becker, Girolamo Cardano (1501-1576). 

Ponadto wśród druków medycznych można znaleźć prace o charakterze naukowym czy też podręczniki akademickie z zakresu chirurgii, anatomii czy położnictwa, m.in. wybitnych profesorów bądź absolwentów takich jak: Johann Bacmeister (1563-1631), Zacharias Brendell (1553-1626), Heinrich Ellenberger (1570-1624). 

Liczna jest również kolekcja literatury barokowej. Zasoby wyselekcjonowane do projektu w pełni oddają charakterystykę siedemnastowieczniej literatury w Europie, albowiem bogato reprezentowane są wszystkie rodzaje literackie, a więc epika, liryka i dramat. 

Licznie reprezentowana w kolekcji jest literatura religijna. Liczba wydawanych w pierwszym półwieczu XVII wieku druków uwarunkowana była przecież zaistniałą sytuacją w Kościele katolickim.  

Zbiory obejmują nie tylko komentarze biblijne, ale i polemiki czy dyskursy niejednokrotnie prowadzonych na bardzo wysokim poziomie akademickim z zakresu teologii katolickiej (św. Robert Bellarmin (1542-1621), Hartman Braun (1570-1624), Christopher Camerer, Johannes Cochlaeus (1479-1552), Conrad Vetter (1548-1622)). 

Kolejnym zbiorem wchodzącym w skład projektu jest księgozbiór historyczny - źródła do dziejów Świętego Cesarstwa Rzymskiego, księstwa darłowskiego (1569-1625) oraz zjednoczonego Księstwa Pomorskiego, w tym wojny trzydziestoletniej, do dziejów poszczególnych władców. Znajdują się tutaj przede wszystkim prace o charakterze faktograficznym, z zakresu sztuki wojennej, czy też z zakresu prawoznawstwa (dekrety, statuty, edykty, prawa), to także swoiste zapisy relacji pomiędzy panującymi (korespondencja, utwory okolicznościowe, dedykacje). Jednymi z ważniejszych autorów, wpisującymi się w tę kolekcję są m. in.: Johann Aldringen (1588-1634), Wilhelm van Boeckel (1571-1628), Wilhelm von Calcum (1584-16410), Ludwig Camerarius (1573-1651).

Katalog online wystawy "Religia, rym, regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego".

Dostęp do kolekcji "Cenne pommeranica i prussica pierwszego półwiecza XVII stulecia w zbiorach Biblioteki UŁ" w Bibliotece Cyfrowej UŁ.